Een copingmechanisme (ook wel copingstrategie of copingstijl genoemd) is de manier waarop iemand reageert in een stressvolle situatie. Binnen de psychologie wordt er onderscheid gemaakt tussen probleemgerichte en emotiegerichte coping en tussen actieve en passieve coping.

Bij probleemgerichte coping doe je je best om het probleem op te lossen. Is er sprake van emotiegerichte coping, dan wil je jouw gevoelens, die door het probleem worden veroorzaakt, veranderen. Bij actieve coping wil je de situatie juist aanpakken en als je passieve coping toepast dan ben je afwachtend en laat je de situatie over je heen komen.

Meest voorkomende copingmechanismen

Omdat het je kan helpen bewust te worden van jouw copingmechanismen, zodat je jezelf ander gedrag kunt gaan aanleren, geven we je hieronder een veelgebruikte indeling van copingmechanismen.

Actief aanpakken en oplossen

Als je houdt actief aanpakken en oplossen bent, dan analyseer je het probleem en ga je na wat de verschillende mogelijkheden zijn om het op te lossen. Vervolgens maak je hieruit een keuze.

Verdoving zoeken

Als je verdoving zoekt, dan pak je niet aan, maar ben je vooral op zoek naar een vorm van troost. Je slaat als het ware emotioneel op de vlucht voor de stressvolle situatie, probleem of tegenslag. Je kunt bijvoorbeeld heel veel gaan (emotie) eten (vooral zoet en zout voedsel) of je vlucht in drank, drugs, sigaretten, seks, maladaptive daydreaming (vooral populair onder jongeren) of andere vormen van verslaving.

Vermijding

Ben je meer van het vermijden, dan ontken je vooral de problemen waar je tegenaan loopt. Je doet alsof het probleem er niet is. Je wilt er bijvoorbeeld niet over praten of je doet alsof er niets aan de hand is. Je steekt als het ware je spreekwoordelijk kop in het zand.

Sociale steun zoeken

Je zoekt steun, troost en/of begrip bij andere mensen of je vraagt om hulp zodat je het probleem samen met anderen kunt oplossen. Het lucht vaak op als je je verhaal bij iemand kwijt kunt.

Piekeren en machteloosheid

Je piekert, geeft jezelf de schuld en/of je twijfelt aan jezelf. Je voelt je machteloos en hebt het idee dat je niets aan de situatie kunt doen. Daardoor onderneem je ook maar niets. Het lijkt ook wel een beetje op vermijding. Dat kan beide kanten op werken. Problemen lossen zich vanzelf op of ze kunnen er erger door worden.

Het uiten van je emoties

Het lucht vaak op als je jouw emoties uit. Alleen is jouw omgeving er niet altijd even blij mee, want het kan zijn dat je je soms agressief of asociaal gedraagt als je je boosheid, spanning en/of frustratie eruit gooit. Maar goed, je kunt je emoties beter uiten dan onderdrukken.

Geruststellende gedachten

Je kunt jezelf kalmeren door tegen jezelf te zeggen dat het allemaal wel weer goed komt of dat anderen het veel zwaarder hebben dan jij. Ook kun je de positieve kanten aan de situatie zien of je gelooft dat een hogere kracht het zo bedoeld heeft.

Wat is jouw dominante copingmechanisme?

Zoals je hebt gelezen, zijn er dus verschillende manieren van coping. Door te weten wat jouw copingmechanisme is, creëer je bewustwording. Hierdoor kun je bewust letten op hoe je reageert en kun je het, indien nodig, verande